Howl (2010)

Fajnie, że zobaczyłem "Howl" teraz, kiedy widziałem już "Młyn i krzyż". Obraz Epsteina i Friedmana utwierdził mnie bowiem w przekonaniu, że Majewski nakręcił niesamowitego gniota. "Howl" ma identyczny punkt wyjścia – dzieło sztuki – które zostaje przybliżone widzowi, ale które staje się też pretekstem do pokazania biografii autora, źródeł inspiracji jak i odbioru dzieła. Autorzy "Howl" wygrali tam, gdzie poległ Majewski, choć teoretycznie mieli trudniejsze zadanie. Łatwiej jest przenieść na ekran obraz niż wiersz.


"Howl" to dokumentalna rekonstrukcja. Nie jest jednak zwykłą inscenizacją, odtworzeniem zdarzeń sprzed pół wieku. Bazując na źródłowym materiale, Epstein i Freidman stworzyli dzieło autonomiczne o wysokim potencjale artystycznym. Dokonali więc transcendencji dokumentu ku fabule i fabuły ku artystycznej impresji. Rzecz niebywała.

Jest zatem "Howl" próbą wizualizacji wiersza Allana Ginsberga. Dzięki animacji, recytacji Jamesa Franco oraz interpretacjom ekspertów sądowych, wiersz ten ożywa na naszych oczach. Nabiera kształtów, znaczeń tak, że nawet widz, który z poezją nie ma zbyt wiele wspólnego zaczyna rozumieć to, co Ginsberg chciał nam przekazać.

Wychodząc od wiersza twórcy następnie pokazują proces, jaki wytoczono wydawcy tomiku Ginsberga w 1957 o szerzenie pornografii. Przytaczając zapisy z sali rozpraw twórcy filmu zadają nam pytanie o to, czym jest sztuka, a w szczególności literatura i jakie są jej granice. "Howl" to także spojrzenie na samego Ginsberga i próba przybliżenia nam tego, kim jest osoba, która napisała wiersz oraz skąd wziął się sam wiersz.

W przeciwieństwie do "Młyna i krzyża" tu nie czułem pretensjonalności. Nie ma też mowy o ego reżysera, które próbuje przygnieść artystyczny pierwowzór. Ani Epstein ani Friedman nie czują potrzeby udowadniania swej artystycznej maestrii przez wspinanie się na barki innych twórców. Pozostali sobą, a jednocześnie umieli utrzymać niezależność bohaterów swego obrazu.

Ocena: 8

Komentarze

Chętnie czytane

Whiplash (2014)

The Revenant (2015)

En kort en lang (2001)

Dheepan (2015)