Filmy Torne'a

Nie mam nic przeciwko sięganiu przez twórców po znane tematy. Czasami to nawet dobrze. Uważam to bowiem za prawdziwe artystyczne wyzwanie. W takiej sytuacji nie można po prostu opowiedzieć historię, bo ta jest doskonale znana. Zamiast tego trzeba się wykazać, znaleźć jakiś klucz, nadać znanej całość nowy kontekst, pozmieniać akcenty. Takie działanie sprawia, że historia nabiera nowego kształtu, jest żywa, świeża, a czasem zaskakująca.

Co się porobiło z Konradem Niewolskim? Jego dwa wcześniejsze filmy – "Symetria" i "Palimpsest" – nawet mi się podobały. Natomiast "Labirynt świadomości" jest kwintesencją tego wszystkiego, co uważam w kinie polskim za zło wcielone. Przerażająca statyczność narracji, skrajne uproszczenia w prowadzeniu bohaterów przy jednoczesnym gmatwaniu fabuły w celu pozorowania jak najgłębszego przesłania. A przede wszystkim kompletny brak dystansu i wyczucia rozrywki.

SPOILER W swoim najnowszym filmie Yorgos Lanthimos zabiera nas w podróż w czasie. Cofamy się trzy tysiące lat. Jesteśmy na progu wojny trojańskiej. Agamemnon przypadkowo zabija jelenia, święte zwierzę bogini Artemidy. Ta domaga się ofiary z krwi. Agamemnon ma zabić swoją córkę Ifigenię. Jeśli tego nie zrobi, jego flota nigdy nie dotrze do Troi. Agamemnon staje przed straszliwym wyborem. Nie on pierwszy i nie ostatni w mitycznej Grecji.

Muszę przestać narzekać na jakość amerykańskiego kina niezależnego. Jak spoglądam na moje tegoroczne oceny, to wyraźnie widzę, że ma się ono bardzo dobrze. Na początku roku był "Captain Fantastic". Nie tak dawno temu "Patti Cake$". A teraz zobaczyłem "Trzy billboardy za Ebbing, Missouri". Obraz Martina McDonagha jest czystym ekstraktem tego, co w kinie niezależnym najlepsze. Oglądając film odnosiłem wrażenie, że reżyser napisał go specjalnie dla mnie.

Szachy jako sposób na walkę z ubóstwem? W Polsce to by raczej nie przeszło. Co innego w Ugandzie. "Królowa Katwe" to przecież inspirowana prawdziwymi wydarzeniami historia dzieci ze slumsów, które dzięki szachom mogą realizować marzenia, o których istnieniu nie miały wcześniej pojęcia. A jeśli ktoś nie wierzy, że film opowiada prawdziwą historię, to na koniec zobaczy rzeczywiste osoby, których losy przedstawiono na ekranie. Jest więc to stuprocentowe kino ku pokrzepieniu serc.

Terence Davies pokazuje, że można nakręcić film wyłącznie z narracyjnych klisz, a i tak wyjdzie z tego rzecz, którą chce się oglądać. "Pieśń zmierzchu" to przecież bardzo typowa przypowieść o życiu. Są więc brutalność, tragedie, ból, rozstania, rozwiane marzenia, ale też piękno przyrody, cud narodzin, odkrywanie własnej siły i oczywiście miłości. Jakby tego było mało, reżyser perypetie bohaterki wpisał w ramy metafory, zgodnie z którą jej życie jest jedynie odbiciem cyklu natury.

W "Kopalni" Aleksi Salmenperä dokonuje dekonstrukcji państwa fińskiego. Fabuła inspirowana jest prawdziwą historią. Kopalnia Talvivaara istnieje naprawdę i rzeczywiście doszło na jej terenie do licznych nieprawidłowości, których efektem było zanieczyszczenie lokalnych zbiorników wodnych. Reżyser rekonstruuje wydarzenia, by znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego do ekologicznej katastrofy doszło.

Oto film, w którym praktycznie nic się nie dzieje. Dwóch mężczyzn chodzi po lesie. Co w tym może być ciekawego? Okazuje się, że bardzo wiele. Co dla mnie nie jest żadnym zaskoczeniem, w końcu "Gerry" należy do moich ulubionych filmów. Tu też czuć ducha Gusa Van Santa.

Milczenie jest złotem – oto jedno z największych kłamstw, jakie zna świat. Milczenie jest w rzeczywistości najstraszliwszą zarazą, jaką zna świat. To pożywka dla tragedii, z których rodzą się kolejne tragedie. To źródło bólu, który nie ustaje przez cały okres pozostawania w milczeniu i który wybucha ze zdwojoną siłą, kiedy w końcu wyjawia się prawdę. Milczenie sprawia, że ofiary stają się zbrodniarzami, a jednorazowa krzywda zmienia się w chroniczną przemoc. I choć mój komentarz świetnie odnosi się do sytuacji z #metoo, to tak naprawdę jest to lekcja, jakiej dostarcza film Granta Siculina.

"To cały ja" jest standardową opowieścią o dorastaniu. Zawiera wszystkie klisze: szkolni terroryści, podział na kliki, sercowe rozterki, nauczyciel stanowiący inspirację. Do tego dochodzi lekko sarkastyczna narracja z offu, budząca nostalgię za okresem szkolnym połączoną jednak z dystansem do doświadczeń, jakie wtedy były na porządku dziennym. Przypominało mi to "Cudowne lata".

Swoimi ostatnimi reżyserskimi dokonaniami Woody Allen wyczerpał kredyt zaufania, jaki miał u mnie. Teraz, nawet jeśli zrobić coś porządnego, to i tak podchodzę do tego z podejrzliwością, zastanawiając się, na ile rzecz intencjonalnie tak wygląda, a na ile jest to czysty przypadek. I tak właśnie mam z "Na karuzeli życia". Jest tu bowiem dużo dobra. Ale nie potrafię powiedzieć, czy tak po prostu "wyszło", czy może Allen naprawdę jest na początku kolejnej fali wznoszącej w jego karierze.

"Wiara czyni cuda", "Wiara wymaga poświęceń" - Jason Stone, Scott Abramovitch i autor powieściowego pierwowzoru Inger Ash Wolfe w przewrotny sposób potraktowali oba te frazesy. "Wezwanie" traktuje je w sposób jak najbardziej poważny i zarazem dosłowny, a następnie przygląda się, jakie są tego konsekwencje.

O niektórych reżyserach mówi się, że mogliby zekranizować książkę telefoniczną i wyszło by z tego dobre dzieło. Podejrzewam, że określenie to mogłoby spokojnie paść, kiedy mowa o Rodrigo Plá. "Potwór o tysiącu głów" to przecież nic innego, jak rekonstrukcja zeznań z procesu sądowego.

Vicente prowadzi beztroskie życie. Czas spędza na zabawie i niezobowiązujących flirtach. Nie wie, czym są odpowiedzialność, konsekwencje – jest pod tym względem istotą niewiarygodnie wręcz naiwną (choć na ile jest to rzeczywiście jego natura, a na ile mechanizm obronny związany z tym, że wolałby mieszkać w Stanach niż w Chile, to już inna kwestia). Ale jego psie oczy, czupryna włosów i miła w swej płytkości osobowość w końcu nie wystarczą, by ochronić go przed mroczną stroną egzystencji. Kiedy po upojnej balandze samochód, w którym był razem z grupą innych równie pijanych osób, śmiertelnie potrąci pieszego, jego czas dziecięcej czystości dobiegnie końca.

Zapewne nie taka była intencja reżysera, ale pierwszą myślą, jaka pojawiła mi się w głowie po obejrzeniu "Narodzin narodu", było to, że klasa dominująca nie powinna dobrze traktować tych, którzy im podlegają. W ten sposób robią krzywdę im, a w konsekwencji i sobie.

Dramat egzystencjalny, thriller psychologiczny i odrobina kina akcji. Oto podstawowe składniki "La sangre del gallo". Danie jednak zostało przygotowane w stylu artystycznego eksperymentu, w którym forma, w szczególności jej wizualny aspekt, jest najważniejsza. W ten sposób reżyser próbuje przenieść widzów do wnętrza głowy Damiana – mężczyzny o mocno poharatanej psychice. W krótkim czasie dowiedział się, kim jest, przeżył wypadek samochodowy, w którym zginęli jego bliscy, został pobity i uwięziony przez gangstera. Jego doświadczenia mieszają się, rozmazują i rwą. Musi walczyć o to, żeby zachować jasność umysłu.

Karsten, główny bohater "Znienacka", to ktoś, kogo można byłoby nazwać "funkcjonującym psychopatą". W typowych warunkach zachowuje się na tyle normalnie, że nie wyróżnia się z tłumu. Potrzeba skrajnej sytuacji, by jego mechanizmy zapewniające harmonijną koegzystencję zaczęły się zawieszać. Na jego nieszczęście tak się właśnie stało.

"Pozory prawdy" to nic więcej, jak matematyczne zadanie z moralności. Czy zły człowiek w świecie ludzi jeszcze gorszych jest naprawdę zły? A co, jeśli dodamy jeszcze jedną zmienną: jest młody i przystojny (młoda i i atrakcyjna)? Chyba nie muszę dodawać, że rozwiązanie tego równania jest oczywiste i nie potrzeba do tego oglądać filmu?

SPOILERY Joss Whedon chyba nie miał zbyt wielkiego wpływu na ostateczny kształt "Ligi Sprawiedliwości". Ewentualnie wciąż nie zresetował się po "Czasie Ultrona". Najnowsze dziecko DCEU nie jest dla mnie filmem. To zlepek przypadkowych scen, które często osobno robią lepsze wrażenie niż w grupie.

Oglądając "Sprawę Chrystusa" można pomyśleć, że amerykańscy chrześcijanie przeżywali straszliwe chwile na początku lat 80. Wszędzie szerzył się ateizm. Na wierzących patrzono jak na wariatów. Wspominanie o religii w miejscu pracy narażało na kąśliwe uwagi. Ale dzielni chrześcijanie nie poddawali się. Przepełnieni miłością, z otwartymi ramionami witali każdego, dając im szansę na harmonię, sukces i szczęście w życiu prywatnym oraz zawodowym. Piękna bajka, ale ja jej nie kupuję.

Tyle dobra, a jednak "Złe mamuśki 2" to film dużo słabszy od oryginału. Nie udała się magiczna sztuczka, która sprawia, że całość jest czymś więcej niż sumą poszczególnych elementów. Tu jest właśnie odwrotnie. Poszczególne sceny robią lepsze wrażenie od całego filmu.

Ambicje nie idą w parze z idealizmem. Jeśli więc nie jesteś zadowolony ze swojego miejsca w świecie, jeśli chcesz od życia czegoś więcej, to musisz zapomnieć o honorze i szlachetności. Takiej lekcji udziela nam reżyser Noah Buschel opowiadając historię byłego boksera Buda "Świętego" Gordona.

Ze "Slumberem" jest jak z przypadkowym kucharzem, który chce zrobić pyszne danie. Sięga więc po sprawdzony przepis, kupuje najlepsze składniki i bierze się do roboty. Niby wszystko robi jak należy, kiedy jednak podaje danie, okazuje się, że nie przypomina tego z obrazka w książce kucharskiej. Tu nie domieszał. Tam przesadził z przyprawami. W efekcie powstało danie, które miejscami jest w sam raz, ale w innych jest niestrawne.

Zaczęło się obiecująco. Zamiast operacji Anthropoid (która w końcu dopiero co została pokazana w filmie "Anthropiod"), twórcy skupili się na postaci Reinharda Heydricha. Zamiast standardowego biograficznego chwytu z wyliczaniem kluczowych punktów z jego życia, twórcy postawili na wrażenia, portret impresjonistyczny. Podobała mi się praca kamery, montaż, muzyka. Może nawet bardziej, niż na to zasługiwały, ale po prostu nie tego się spodziewałem.

SPOILERY Mówi się, że stare domy mają duszę. W "mother!" owa dusza nie tylko istnieje, ale jest bytem autonomicznym. Nie rozumie swojej istoty. Nie zauważa swoich ograniczeń. Ale jest sobą, jednostką indywidualną i niezależną. Jest matką wszystkiego. Jest gwarantem wiecznego istnienia domu. Ciągle go buduje i remontuje, pozostając jednak pierwiastkiem biernym. Jest w końcu jedynie duszą domu, nie ma więc nad nim jakiejkolwiek kontroli. Stąd też może jedynie biernie patrzeć, jak próg przekraczają kolejne osoby, panoszą się w kuchni, sypialni. Jest przyczyną istnienia, ale nie jego sprawcą. Jest obserwatorem pozbawionym kontroli nad własnym światem. Przypomina w tym ducha z "A Ghost Story".

Jestem zawiedziony. Szedłem na "Geostorm" psychicznie przygotowany na to, że zobaczę jeden z najgorszych filmów tego roku. Tymczasem obraz Deana Devlina nie zmieści się na mojej liście 50. największych gniotów 2017 roku.

Choć "Śmierć nadejdzie dziś" zbudowane zostało na bazie dwóch wielokrotnie w kinie wykorzystywanych pomysłów, to wygląda świeżo i oryginalnie. Obraz Christophera Landona bardzo przypomina mi pod tym względem pierwszy "Krzyk". Reżyser doskonale połączył slasher z czystą rozrywką.

Myślałem, że po siedmiu latach przerwy znajdą się w końcu twórcy, którzy będą w stanie przywrócić serii "Piła" stracony blask. Niestety bracia Spierig oraz scenarzyści nie wynieśli żadnych lekcji z katastrof, jakimi były ostatnie "Piły", i wzorowali się właśnie na nich. Co wścieka mnie tym bardziej, że w filmie jest wiele elementów, które mogły z "Piły: Dziedzictwa" uczyć najlepszą część od czasu "Piły III".

Po obejrzeniu "I Saw the Light" jedyny wniosek, jaki mi się nasuwał to ten, że Hank Williams nie istniał, że jest to wymysł twórców filmu. Do tego twórców niezwykle leniwych.

Biedny Elijah Wood. Kiedyś gwiazda "Władcy Pierścieni", teraz gra u boku Nicolasa Cage'a. I choć większość filmów z tym ostatnim to śmieci, to nawet wśród nich "Skarbiec" zajmuje dość niską pozycję.

Biorąc pod uwagę karkołomność pomysłu, jestem zaskoczony tym, że całość wygląda aż tak dobrze. Spodziewałem się bowiem prawdziwego gniotu. Tymczasem jest to jedynie film nijaki, który obejrzałem bez większego bólu.

Ficarra i Requa mieli niezły pomysł, choć nie aż tak oryginalny, jak zapewne chcieli. "Whiskey Tango Foxtrot" opowiada o poważnych tematach z komediowym zacięciem. Nie po to, by ochronić widzów przed negatywnymi emocjami, ale dlatego, by w bardziej sugestywny sposób zaprezentować absurd zawodu korespondenta wojennego. Komedia jak żaden inny gatunek filmowy radzi sobie z godzeniem paradoksów, a od tych na pierwszej linii frontu aż się roi.