Filmy Torne'a

Dwóch Norwegów ma dość bezpiecznego, spokojnego, ucywilizowanego życia w ojczyźnie. Spędza więc większość czasu w Afryce jako najemnicy. Dzicz, nieustające wojny - to sprawia, że ich serca biją mocniej, że czują, iż żyją. Ale w głębi duszy pozostali Europejczykami. Żyli na krawędzi, ale pozostali przekonani, że nic złego nie może ich spotkać, że nawet jeśli noga im się podwinie, to zostaną wybawieni przez ich ucywilizowany rząd.

Nigdy nie należy ufać opisom filmów. Jedne sugerują za dużo i później kończy się na rozczarowaniu. Inne - tak jak w tym przypadku - prezentują banalną fabułę, a okazuje się, że jest to pierwszorzędna komedia świetnie zmieszana z dramatem psychologicznym.

Kino kostiumowe jest jak papierek lakmusowy, pokazuje na ile prawdziwie ciekawym autorem jest dany reżyser. W ostatnim czasie "Faworyta", "Emma.", "Curiosa", "Dwudzieste stulecie" czy "Teska" pokazały, że nie musi to być kino sztywno trzymające się przetartych szlaków, że jest tu całkiem sporo miejsca na pokazanie własnego stylu, świeżości, niebanalności. Niestety Ben Wheatley, którego kiedyś uważałem za gościa o ciekawej wyobraźni, nie zdał egzaminu.

Zaczyna się niemrawo. Fabuła przeskakuje od postaci do postaci, od wątku do wątku. Niewiele ma to ze sobą wspólnego, a początkowo bohaterowie też nie są zbyt interesujący. Myślałem nawet, że pomyliłem się wybierając ten film, że będzie to przeciętniak jakich wiele.

O prostytucji mówi się czasami, że jest to jeden z najstarszych zawodów świata. Zapominamy jednak, dlaczego. Nie pamiętamy, że przecież istniało w niektórych kulturach coś takiego jak prostytucja sakralna, której rola w życiu duchowym, dziś powiedzielibyśmy psychicznym, odgrywała istotną rolę. Tę rolę świetnie opisuje psychoanaliza pojęciami przeniesienia i przeciwprzeniesienia. Ale psychoanaliza chciałaby je utrzymać w pruderyjnych ryzach.

Boisko szkolne. Leżące dziecko i dorośli ewidentnie próbujący je ratować. Jeden mężczyzna zaczyna biec. Po jakimś czasie dobiega do dziewczynki i zmusza ją do powrotu na boisko, gdzie ratownicy właśnie leżące wcześniej dziecko przenoszą do karetki. Stało się coś złego. Co, tego nie widzieliśmy. Podobnie jak większość bohaterów filmu "Uwaga: Dzieci". Znamy jednak konsekwencje. Chłopiec z powodu urazu głowy zmarł. Widzimy też, jak to wydarzenie wpływa na nauczycieli oraz na rodziny ofiary i sprawczyni.

Ktokolwiek odpowiedzialny jest za połączenie pojęć "prawo" i "sprawiedliwość" więzami sugerującymi ich tożsamość/wymienność, ma mój absolutny podziw. Udało się bowiem tej osobie osiągnąć coś niebywałego. Prawo i sprawiedliwość są używane zamiennie, choć CAŁA historia ludzkości przeczy temu powiązaniu. Istota prawa jest kompletnie odmienna od sprawiedliwości. Bardzo często można więc spotkać się z przepisami, które są ewidentnie sprzeczne z poczuciem sprawiedliwości. A mimo to za każdym razem, kiedy ta prawda zostaje obnażona, są ludzie, których to zaskakuje i szokuje.

Oto autorka biografii. Jej przekleństwem jest to, że pisząc cudzą historię oddaje głos bohaterom, a sama znika. Jej biografie są fascynujące, miała nawet książkę na liście bestsellerów. Niestety zbyt często wybiera postaci, które nie budzą zainteresowania. Do tego nie potrafi się podlizywać, od ludzi woli koty, a na spotkania przychodzi skuszona wyłącznie alkoholem. Kiedy więc kończy się kasa i grozi jej eksmisja, jest naprawdę zdesperowana. I wtedy los się do niej uśmiechnął. A raczej diabeł. Bohaterka odkryła, że może swój dar wykorzystać do zarabiania pieniędzy w nielegalny sposób. "Stając się" wielkimi postaciami z przeszłości fałszuje listy, które kolekcjonerzy wykupują na pniu. Niestety w pewnym momencie pewność siebie ją zgubi.

Gdyby zrobić wideo z samymi komediowymi scenami, "Praziomek" sprawiałby wrażenie jednej z najbardziej szalonych i zabawnych produkcji roku. Wyraziste postaci zapewniają sporo przezabawnym momentów. Jest tu humor sytuacyjny, ale też wiele śmiesznych dialogów. Na licznych scenach płakałem ze śmiechu, a niektóre teksty naprawdę przypadły mi do gustu.

Dziwny to film. Kiedy po seansie sprawdzałem informacje o nim, ze zdumieniem odkryłem, że nie jest to adaptacja sztuki teatralnej. A przecież oglądając "Co przyniesie jutro" byłem o tym przekonany. Głównie za sprawą gry Annette Bening, której kreacja jest tak bardzo sceniczna, że trudno było mi w niej odnaleźć prawdziwą osobę.

Ktoś tu chyba widział "Sylwester w Nowym Jorku" o jeden raz za dużo. Oglądając "W śnieżną noc" (idiotyczny polski tytuł, ponieważ akcja dzieje się w dzień nie nocą) odniosłem wrażenie, że ktoś zobaczył film Marshalla i uznał, że łatwo da się go przerobić na wersję młodzieżową. I rzeczywiście, przeróbka poszła łatwo. Głównie dlatego, że twórcy skopiowali pomysł i nie dodali nic od siebie.

Kolejny film stanowiący przestrogę dla związków przeżywających kryzys, by nie szukać ratunku w wyjazdach na prowincję, odludzie, do innego kraju. Och, związek może rzeczywiście udać się uratować, ale już życie niekoniecznie.

Dojrzała kobieta na terapii opowiada o swoim romansie z dużo młodszym mężczyzną. Jest tu wszystko: patos zauroczenia, nieznośna słodycz wielkiego uczucia, melodramatyczna powódź uczuć, kiedy iluzja pryska. Kobieta fantazjuje, nie zawsze trzyma się prawdy. Jej doświadczenia mieszają się z tym, co z na z literatury (którą wykłada na uniwersytecie). Wielka miłość, wielkie uczucie, wielkie kłamstwo.

Zaczęło się obiecująco. Pierwsza scena: złodziej zostaje przyłapany w domu przez właściciela. Okazuje się, że jest policjantem. Zamiast jednak brutalnie spacyfikować intruza, on oferuje mu sok i rozmowę. Super scena. Trudno o lepsze zaciekawienie widza.

Trochę komedia, trochę dramat, czyli klasyczny mix francuski. Choć w porównaniu do wielu podobnych filmów znad Sekwany, w tym akcenty są wyraźnie położone na humorystycznych aspektach opowieści. Co mnie akurat się podobało, bo prezentowane poczucie humoru bardzo mi odpowiadało.

Włosi mają bardzo charakterystyczny sposób filmowego opowiadania o życiu, codzienności i radzeniu sobie z głębszymi traumami. Cechami charakterystycznymi są: narracja prowadzona z offu, budowanie całości na scenkach rodzajowych skonstruowanych tak, by prezentować codzienność i jednocześnie sugerować głębsze aspekty zdarzeń, obowiązkowo występuje lekki humor najczęściej bazujący na wybuchowych włoskich temperamentach, do tego garść mądrości życiowych i kilka scen melodramatycznej ckliwości. "Życie przed sobą" jest nieodrodnym dzieckiem takiego procesu twórczego.

Małe miasteczko. Pozornie niewiele tu się dzieje. Życie zdaje się koncentrować na szkolnej drużynie baseballa. Szczególnie dla bohaterów filmu, którymi są nastolatkowie, uczniowie liceum. Zwycięstwo, studniówka, impreza, znalezienie dziewczyny lub chłopaka - oto rzeczy, którymi wypełnione są dni. Ale tylko z pozoru. Za tym nudnym, pocztówkowym obrazkiem kryje się dużo mniej przyjemna prawda. Dramaty przeżywane w milczeniu narastają. Niektórzy znajdują formę ucieczki. Inni są na tyle twardzi, by wytrzymać i czekać na moment uwolnienia. Są jednak i tacy, dla których czara goryczy właśnie się przelewa...

Tego się zupełnie nie spodziewałem. Burhan Qurbani nie dał się w żaden sposób stłamsić wielkiej literaturze. Podszedł do niemieckiej klasyki bez kompleksów i stworzył absolutnie zaskakujący fresk o człowieczeństwie. Trzy godziny minęły mi w mgnieniu oka, będąc tak wspaniałą ucztą dla zmysłów, że poczułem rozczarowanie, kiedy pojawiły się napisy końcowe. Ja chciałem, żeby ta opowieść płynęła dalej.

To fascynujące, jaki poziom naiwności mogą zachować ludzie, których cała egzystencja ma miejsce w świecie, gdzie korupcja jest bardziej powszechna niż zdatna do picia woda. Wydawać by się mogło, że w takich warunkach zaufanie byłoby czymś wyjątkowym, lojalność aberracją, a wiara w funkcjonowanie systemu równie irracjonalna co ta w płaską Ziemię. A jednak ewidentnie w ludziach istnieje potrzeba racjonalizacji chaotycznego i nieprzewidywalnego świata, nadawanie mu pozorów stabilizacji i normalności, nawet za cenę wyparcia, selektywnej ślepoty, a nawet represji instynktu samozachowawczego.

Świat prowincjonalnego, górniczego miasteczka zaprezentowany w "Godzinie zmierzchu" odpowiada moim wyobrażeniom piekła. Być może dlatego ta niespieszna opowieść zrobiła na mnie tak duże wrażenie. Na samą myśl, że jakieś zrządzenie losu mogłoby uczynić mnie mieszkańcem takiego miejsca, dostawałem zimnych potów.

"Funny Face" spokojnie mógłby być puszczany jako double feature z wcześniejszym filmem Tima Suttona "Dark Night". Oba poruszają bowiem podobną tematykę, pokazując sfrustrowanych ludzi żyjących świecie, który nie daje zbyt wiele szans na lepsze życie.

Oto smutna prawda: wojna nie kończy się wraz z podpisaniem traktatu pokojowego. Dla wielu ludzi trwa jeszcze miesiące, lata później. Często prowadzi wtedy do bardziej tragicznych rzeczy od tych, jakich ludzie ci doświadczyli na wojnie.

Miła niespodzianka. Oczekiwałem kolejnej prawilnej do bólu filmowej biografii. Tymczasem "Teslę" trudno w ogóle nazwać biografią. Filmowi bliżej jest do "Króla rozrywki" czy "Dwudziestego stulecia" niż "Wojny o prąd". Co mnie akurat się bardzo spodobało.

Cóż, po raz kolejny przekonałem się, że kino robione przez Kelly Reichardt, to nie jest moja bajka. Jej powolny sposób narracji i skupianie się na pozornie nieistotnych szczegółach nie przemawia do mnie, nie wzbudza artystycznego czy też emocjonalnego entuzjazmu.

Jestem fanem "Muerte en Buenos Aires", debiutu reżyserskiego Natalii Mety. Nie mogłem więc zignorować szansy na obejrzenie jej kolejnego dzieła. Przyznam się jednak, że z pewnymi obawami sięgałem po "Intruza". W "Muerte en Buenos Aires" Meta balansowała niebezpiecznie blisko granicy, poza którą całość zmieniłaby się w idiotyczną papkę. Bałem się, że tym razem nie uda jej się znaleźć bezpiecznej drogi. I niestety po części miałem rację.

Zadziwiające, na czym twórcy filmowi potrafią się wyłożyć. "Surogatka" ma bowiem prostą historię i opiera się wyłącznie na emocjonalnych dylematach bohaterów. Wydawać by się mogło, że nie ma nic prostszego, jak po prostu towarzyszyć postaciom dramatu i obserwować ich zachowanie. Jak się jednak okazuje to, co Rumunom przychodzi bez większego trudu, dla Amerykanów jest nieosiągalnym celem.

"Dwudzieste stulecie" to przykład kina niezwykle hermetycznego, które jednak mimo wszystko może stanowić całkiem niezłą rozrywkę dla niewtajemniczonych. Ja na przykład o historii Kanady wiem naprawdę niewiele, a mimo to film przypadł mi do gustu.

Twórcy "Czarnego niedźwiedzia" muszą lubić przysłowia. Parę z nich świetnie oddaje to, o czym jest ten film. Na przykład: "nie ma dymu bez ognia". Albo: "kto mieczem wojuje, ten od miecza ginie".

Zastanawiam się, czy jest to kwestia wieku, czy raczej poczucia zardzewienia (od ostatniego filmu fabularnego Balla minęło bowiem ponad 10 lat), ale kręcąc "Wujka Franka" reżyser zachował się bardzo zachowawczo. Jego film jest przyjemny, miły w odbiorze, zawiera sceny humorystyczne i wzruszające, porusza tematy bolesne, ale też daje nadzieję. Jest jednak zupełnie pozbawiony wyrazu, smaku, charakteru.

Ozon miło mnie zaskoczył. Oglądając "Lato '85" co chwilę musiałem sobie przypominać, że to on stał za kamerą filmu, a nie Xavier Dolan. "Lato '85" ma w sobie wiele z twórczości Kanadyjczyka, szczególnie jeśli chodzi o totalność doświadczania życia przez młodych bohaterów. Jedynym elementem, który odróżnia film od dzieł Dolana, była pewna nuta nostalgii. "Lato '85" nie jest dziełem młodego twórcy, który o dorastaniu i pierwszych uniesieniach miłosnych opowiada z perspektywy tu i teraz. To raczej obraz zrealizowany przez kogoś próbującego sobie przypomnieć, jak to było, kiedy było się młodym.

Marco Berger opowiada tę samą co zwykle opowieść, ale tym razem nadał jej mroczniejszy, złowrogi charakter. Miejscami "Łowca" wydaje się tak nakręcony, jakby reżyser przygotowywał się do realizacji w przyszłości pełnokrwistego horroru i potrzebował ćwiczeń z budowy klimatu napięcia, niepokoju i tajemnicy.

Moja przygoda z Aaronem Sorkinem dzieli się na okres przed "Newsroomem" i po nim. Niestety ten serial uodpornił mnie na wszystkie werbalne zabawy scenarzysty i to, co wcześniej w nim ceniłem, teraz tylko poraża mnie swoim efekciarstwem, za którym niewiele się kryje.

Czy Wim Wenders cierpi na jakąś formę demencji? "Zanurzeni" wyglądają na dzieło zrobione przez debiutanta, która bardzo chce się pochwalić, co też potrafi. Wenders jednak debiutantem nie jest. Można więc było się spodziewać, że opowieść o dwójce osób, które pozostają pod wrażeniem swojego spotkania długo po tym, jak zostają rozdzieleni, w niebanalny sposób zaprezentuje bohaterów i ich doświadczenia. Choć z drugiej strony, "Spotkanie w Palermo" już dekadę temu było dla mnie bolesną lekcją tego, jak fatalnym reżyserem bywa Wenders.

Kiedyś James Gunn robił "PG Porn", teraz młodzieżowe widowiska PG-13 zmienia w krwawą jatkę z kategorią R. I choć "Eksperyment Belko" ma więcej wspólnego z "Więźniem labiryntu" czy "Igrzyskami śmierci", to ja podczas oglądania miałem skojarzenia z zupełnie innym filmem - "Utoyą, 22 lipca".

I kolejny w ostatnim czasie film, który zainteresował mnie fabułą, lecz znudził sposobem opowiadania. Choć w tym przypadku o tym, że historia jest fajna, zorientowałem się dopiero pod koniec, kiedy zamiast wątków reżyser pokazał cały obraz.