Filmy Torne'a

Roy Andersson nie zmienia się. Mijają lata, a on wciąż opowiada o ludzkiej egzystencji. I robi to wciąż w ten sam sposób. Zmieniają się tytuły, bohaterowie, ale jego filmu pozostają zbiorem anegdot, które razem tworzą obraz świata takim, jakim widzi go Szwed.

Portret niełatwej relacji ojca i syna, na której dodatkowe piętno odcisnęła niedawna śmierć żony/matki. Mężczyzn na pozór nic nie łączy. Każdy z nich żyje we własnym świecie, w którym dla drugiego nie ma miejsca. W rzeczywistości jednak ich obcość i dystans spowodowane jest podobieństwem charakterów. Obaj są skryci, wolą tłumić emocje i myśli, obaj są też uparci i nieprzejednani w swoich decyzjach. To zaś łatwo prowadzi do konfliktów i sytuacji pełnych absurdalnych zbiegów okoliczności.

Nie dziwię się, że drogi Lego i Warner Bros. rozeszły się. Po obejrzeniu kilku filmów z ich współpracy jasne jest, że sukces był w głównej mierze wynikiem pozytywnego zaskoczenia. Nie, żebym ja był wielkim fanem oryginalnej "Lego Przygody". Dwójka zaoferowała mi powtórkę z rozrywki, która pod niektórymi względami jest dużo słabsza (jak choćby świeżość pomysłów), ale pod innymi lepsza (spójniejsza opowieść). Jednak jest dla mnie jasne, że ten sposób na tworzenie Lego-uniwersum wyczerpał się i naprawdę jest tu potrzebne nowe rozdanie.

Polski tytuł tego filmu brzmi "Zło nie istnieje". Jednak irański reżyser Mohammad Rasoulof zadaje inne pytanie, nie o zło, lecz o osobistą odwagę, odwagę do brania odpowiedzialności za rzeczy, który ludzie robią z własnej woli lub też przymuszeni przez okoliczności.

Film zaczyna się od śmierci. Można więc przypuszczać, że żałoba stanowić będzie główny temat. Oto 15-latek musi odnaleźć się w świecie, w którym pozostał sam (jeśli nie liczyć homofobicznej części jego rodziny), przepełniony bólem i niepewnością jutra. Jeśli taki był zamysł reżysera, to do mnie on nie dotarł. Ja odczytałem "Socratesa" zupełnie inaczej.

Czy tylko mnie się wydaje, że od czasu "Wilka z Wall Street" wszystkie filmy o skomplikowanych skandalach polityczno-ekonomicznych kręcone są na jedno kopyto. Wprowadza się ironiczny humor i zabawy formalne, które mają ożywić nudną tematykę i sprawić, że widzowie nie pogubią się w tłumie przedziwnych terminów. Oczywiście, kiedy twórcom udaje się pójść drogą Scorsesego, to powstaje ciekawa mieszanka filmu rozrywkowego i inteligentnego komentarza na temat kondycji świata. Niestety, kiedy twórcom nie uda się powtórka z rozrywki, wtedy rzecz staje się podwójnie żenująca.

Dziwny to film. Niby jest to opowieść powojenna, w której wszyscy cierpią z powodu utraty kogoś bliskiego lub też chorują na PTSD. To ostatnie dotyka nawet koni. Jakby tego było mało, mamy w filmie problemy związane z konserwatywnym patriarchatem, z piętnem związanym z chorobą alkoholową w rodzinie, wreszcie z fizycznym wyczerpaniem związanym z próbą przetrwania w niegościnnych warunkach. A jednak ten film wygląda, jakby to była przypowieść o arkadyjskiej egzystencji. Wszystko jest lekkie, kolorowe, a problemy niby wielkie okazują się błahe w obliczu miłości.

Wbrew temu, co się powszechnie uważa, ludzie w głębokiej depresji wcale nie są pozbawieni energii. Przeciwnie, mogą wykazywać się nieprzeciętną wręcz inwencją i pomysłowością.

SPOILER Wszyscy mamy marzenia, które bardzo pragnęlibyśmy, żeby się spełniły. Wierzymy, że skompletują one nasze życie, że wypełnią pustkę, że pozwolą nam odnaleźć sens, cel. A jednak zrealizowane marzenie wcale nie jest błogosławieństwem. Rzadko kiedy spełnia się dokładnie tak, jakbyśmy sobie tego życzyli. I to właśnie te szczegóły wszystko zmieniają.

Ło matko. Paul Solet ostro pojechał z ambicjami. Jego "Bullet Head" ma fabułę tak cienką, że ledwie starczyłaby na prosty akcyjniak. Tymczasem reżyser chciał z niej stworzyć egzystencjalną przypowieść o tym, co decyduje, że znajdujemy się w takim punkcie swojego życia a nie innym. Dlatego też wszyscy bohaterowie - i to nie tylko ludzie - mają tu swoje 15 minut, kiedy to poprzez retrospekcje poznajemy ich smutne historie.

"Odcięci" to przyjemna, niezobowiązująca rozrywka dla fanów mrocznych kryminałów. Osobiście jestem miło zaskoczony efektem końcowym. Nie sądziłem, że Niemców stać na równie solidną robotę w tym gatunku.

Javier kiedyś był gwiazdą, mistrzem swojego fachu. Dzięki temu zdobył rodzinę, pozycję, pieniądze. Teraz jest to już jednak przeszłość. W branży postrzegany jest jako dinozaur, którego czas dawno stał się historią. Nie może znaleźć pracy, pieniędzy jest coraz mniej, więc musi się wyprowadzić z rodziną z wygodnego mieszkania. Jednak Javier nie chce się z tym pogodzić. Czuje się oszukany przez świat. A skoro tak, to dochodzi do wniosku, że nic nikomu nie jest winien. Jeśli świat jest wobec niego nie fair, to on nie musi być fair wobec świata. I tak zaczyna się mroczna gra, w której stawką jest życie.

Dawno, dawno temu Vincenzo Natali wydawał mi się wielką nadzieją horroru i filmowej fantastyki. "Cube" było fenomenalne, a "Istota" nieźle pokręcona. Niestety po drodze zrobił też kilka słabych rzeczy i zatracił się w wyrobniczej robocie przy serialach. Dlatego też po "W wysokiej trawie" niewiele się spodziewałem i może dlatego nie czuję się rozczarowany.

Sztampa. Młody policjant trenuje, by znaleźć się w elitarnej jednostce. Niestety podczas pierwszej akcji w terenie trafia mu się agresywny schizofrenik, którego postrzelił, jak się później okaże śmiertelnie. Chłopak musi sobie poradzić z traumą, jeśli chce pozostać w wymarzonej jednostce. Nie będzie to jednak proste.

Początek "Ostatniego dzwonka" sugeruje, że będziemy mieć do czynienia z typową szkolną opowieścią. Oto klasą dla wybitnie zdolnych musi zająć się młody nauczyciel na zastępstwo. Jak to zwykle bywa, dzieciaki nie są do nowego nauczyciela przekonane i nie boją się mu tego okazywać. On również zachowuje się w sposób typowy dla tego rodzaju historii, to znaczy dużo bardziej przejmuje się losem uczniów niż jego koledzy ze szkoły.

Kocioł Bałkański w skali mikro. Główny bohater jest żarliwym muzułmaninem. Jego matka była katoliczką, zaś ojciec to 100-procentowy komunista. Jedno z jego rodzeństwa przeszło z kolei na prawosławie (bo rzekomo to dało szansę na lepszą pracę w Grecji). Jakby tego było mało w wiosce, w której mieszka bohater, jest meczet. Jednak pewnego dnia zostaje odkryte malowidło, które ewidentnie wskazuje, że przed przejęciem tych ziem przez Turków była to chrześcijańska kaplica.

Nie jestem wielkim fanem reżyserskiej twórczości Jamesa Franco. Jednak w tym przypadku jego manieryzmy i toporność w traktowaniu materii filmowej okazały się tym, czego historia trójkąta miłosnego potrzebowała. Pokryło to całość warstwą "brudu", która uczyniła rzecz emocjonalnie autentyczną. Niezdarność w korzystaniu z cytatów z kina francuskiego dodała bohaterom egzystencjalnej naiwności. Widzimy w końcu postacie, które pod niektórymi względami górują nad otoczeniem, lecz pod innymi pozostają bezbronne niczym świeżo wyklute z jajek żółwie.

"Nevrland" to jeden z tych filmów, w których lepiej nie przywiązywać się za bardzo do fabuły. Tu chodzi bowiem nie tyle o pokazanie losów bohatera, ile raczej o przekazanie jego egzystencjalnego doświadczenia. Dlatego też do wydarzeń pokazanych na ekranie należy podchodzić sceptycznie. Wiele z nich tak naprawdę nie miało miejsca. Są to jedynie ucieleśnione myśli, doświadczenia młodego chłopaka przechodzącego poważny kryzys emocjonalny.

Filmowa wata cukrowa. "Krewetki w cekinach" to rzecz, o której trudno jest mi cokolwiek powiedzieć. To film błahy, z mocno schematyczną fabułą, której twórcy nawet szczególnie nie rozbudowali. Ba, powiedziałbym nawet, że pominęli niektóre z elementów stanowiących zazwyczaj kluczowe fragmenty. Jak chociażby montażówkę, kiedy postacie zaczynają na poważnie trenować.

"Acts of Vengeance" to jedno z najbardziej karkołomnych filmowych przedsięwzięć, jakie widziałem w ostatnich miesiącach. Gdyby ktoś mi powiedział, że chce zrobić akcyjniak, dla którego punktem wyjścia będą "Rozmyślania" Marka Aureliusza, to pewnie popukałbym się w głowę. A tymczasem tym właśnie są "Acts of Vengeance". Ba, niewiele brakowało, żeby powstał z tego film większy, niż to sugeruje gatunek, w jakim został zrealizowany.

Widziałem w życiu tyle dobrych komedii brytyjskich, że czasami zdarza mi się myśleć, iż tamtejszym twórcom przychodzi bawienie widzów bez najmniejszego trudu. Jakby już w samym akcencie, jakim posługują się bohaterowie, była zawarta podprogowa informacja: śmiejcie się. Dlatego też 'Pokochaj, poślub, powtórz" jest jak zimny prysznic. Sprowadza mnie na ziemię i przypomina, że bawić ludzi nie jest tak łatwo.

Kiedyś wydawało mi się, że Loganowi Marshallowi-Greenowi może przeszkadzać jego podobieństwo do Toma Hardy'ego. Najwyraźniej jednak wcale tak nie jest, skoro zgodził się zagrać w filmie "Ulepszenie" będącym wariacją na temat "Venoma".

Standard kina niezależnego. Główny bohater odstaje od społecznej normy. Z całą pewnością możemy go uznać za ekscentryka. Wokół niego są również inne kolorowe postacie, które na pozór mogą sprawiać wrażenie wraków życiowych, drani, narcyzów, ale pod wpływem głównego bohatera odsłaniają swoje wrażliwsze, szlachetniejsze oblicze. Oczywiście pojawia się śmierć, jest też miłość oraz podróż, która zmieni status quo.

"Najlepsi wrogowie" są sztandarowym przykładem tego, jak trudno jest zrobić ciekawy film o prawdziwych wydarzeniach, które miały wpływ na los całych społeczności. Hollywood kocha sięgać po takie historie: pojednanie wrogów, przełomowe decyzje zmieniające kształt świata. Jednak sam fakt rozpoznania wartości takiej historii to za mało. Trzeba jeszcze umieć ją przekazać w skondensowanej formie dwugodzinnej opowieści. I tu zaczynają się schody.

"Hotel Mumbaj" opowiada o wydarzeniach, które miały miejsce naprawdę. W listopadzie 2008 roku indyjską metropolią wstrząsnęła seria ataków terrorystyczny. Największe medialne wzięcie miała sytuacja w ekskluzywnym hotelu, po którego salach i korytarzach czwórka zamachowców szalała przez wiele godzin, zanim w końcu do akcji wkroczyły indyjskie siły specjalne. W tym czasie budynek zmienił się w dziką dżunglę, gdzie o przetrwaniu decydował ślepy los.

Czy "Klub literatury pięknej" miał być wymyślną satyrą na różne samoizolujące się grupy w społeczeństwie izraelskim, które odrzucają wartości świata zewnętrznego, a swoich członków trzymają w totalitarnej opresji? Ja w każdym razie odniosłem właśnie takie wrażenie. Klub literatury pięknej to bowiem organizacja wyłącznie dla kobiet, której podstawowymi hasłami są odrzucenie miłości i nienawiść do mężczyzn. Członkinie klubu mają tylko dwa wyjścia: walka o nieustanne wspinanie się do góry wewnętrznej drabiny społecznej lub też degradacja do roli sprzątaczek i opiekunek reszty. Opuszczenie organizacji nie wchodzi w grę. Kobiety nie tylko bywają na organizowanych co tydzień spotkaniach, ale też wspólnie pracują i mieszkają.

'Geneza" to opowieść o miłości młodych ludzi. A raczej o problemach związanych z miłością. Brzmi oklepanie, prawda? I niestety taki też jest film.

Lepsze jest wrogiem dobrego. Jeśli potrzebujecie dowodu na prawdziwość tego powiedzenia, to sięgnijcie po film "Sweet Virginia". To mogła być ciekawa opowieść o dwóch doświadczonych przez los mężczyznach i cienkiej granicy dzielącej wroga od przyjaciela. Niestety reżyser za dużo myślał, postanowił rozbudować obraz, nadać mu bardziej poważny, artystyczny charakter, przez co dokonał skutecznego sabotażu własnego dzieła.

Już pierwsze sceny ostrzegają, że będzie źle. Oto wioska gdzieś w Etiopii. Mieszkańcy w panice przygotowują się do jej opuszczenia przed zbliżającym się oddziałem uzbrojonych rebeliantów. Jedna z kobiet jest zrozpaczona, bo jej synek się zagubił. Nikt nie może go znaleźć. Czas się skończy, trzeba uciekać. Ale jeden z pomagających w ewakuacji - dzielny biały człowiek - postanawia pobiec poszukać chłopaka. I choć znającym teren nie udało się dziecka znaleźć, nasz bohater bez trudu go odnajduje i bez większego problemu ratuje z opresji...